این کتاب گرانقدر، قضاوتهای محیرالعقول و معجزگونه علی علیه السلام را روایت می کند. قضاوتهایی که آن چنان اعجاب برانگیز است که اینک پس از قرن ها، هنوز اندیشمندان و نوادر عالم از این درخشش های الهی، انگشت حیرت به دندان گرفته و در شگفتی فرو رفته اند. چنانکه رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «یا علی! انت أعلم هذه الامة و اقضاها بالحق»؛ یا علی! تو داناترین این امت و برترین آنان در قضاوت به حق می باشی. این داوری ها و قضاوت های آن حضرت، که در این کتاب جمع آوری شده، کاملا ابتکاری و بی سابقه است، که در هر قضیه ای با پیگیری دقیق و عمیق ماجرا، و طرح و تدبیر نقشه هایی حیرت آور، و الهام گرفته از امدادهای غیبی، نیرنگ مکاران و جرائم مجرمین را کشف و شخص جانی را ناگزیر از اقرار نموده و حق را به صاحب حق رسانده و حدود الهی را بدون کم ترین اغماض و با قاطعیت تمام به اجراء درآورده و به قضاوت های سطحی و پوشالی اکتفا ننموده است.