رمان تریستان و تونیو کروگر، جایگاه ویژه ای در رشد هنری و روحی نویسنده ی اثر، توماس مان داشته است و بسیاری از جنبه های زندگی و کاری او را پوشش می دهد: دوگانگی در اصل و نسب، تنفر از نظم و قواعد و تأثیر فیلسوفانی چون شوپنهاور و واگنر بر ابتدای راه نویسندگی مان. کتاب، داستان زندگی مردی را از زمان مدرسه تا بزرگسالی پی می گیرد. تونیو، فرزند یک تاجر اهل شمال آلمان و با مادری اهل جنوب و مستعد در هنر، ویژگی های هر دو طرف خانواده اش را به ارث برده است. او در زمان کودکی، احساسات متضادی را در رابطه با افراد بورژوا تجربه می کند، به طوری که از نظر بینش و فکر، خود را برتر از آن ها دانسته ولی به سرخوشی ساده لوحانه شان حسادت می ورزد. تونیو در بزرگسالی به نویسنده ای معروف در جنوب آلمان تبدیل شده اما همچنان، این احساسات متضاد رهایش نمی کنند. بخشی از این مسائل و درگیری های ذهن، با سفر او به شمال کشور و دیدن شهر کودکی اش حل می شوند. تونیو در آن جا با مجرمی فراری اشتباه گرفته شده و همین اتفاق، باعث ایجاد تغییری شگرف در نگرش او نسبت به زندگی می شود.