این کتاب از سه بخش تشکیل شده است. بخش نخست این کتاب شامل پنج فصل است. در فصل نخست به بحث هویت ایرانی و نقش عنصر پارسی اختصاص یافته و سپس در فصل دوم همان شاکله نظریه و امر سیاسی مورد توجه قرار گرفته است. در فصل چهارم و با توجه به اهمیت عنصر یونانی در شاکله ایرانی و حالت عکس آن، به جنبه های مهم مواجهه ایران و یونان پرداخته شده است. در فصل آخر این بخش، نویسنده با استفاده از شاهنامه فردوسی در تلاش است به فهم شاه آرمانی و تعامل با عنصر پهلوانی در ایران نزدیک تر شود. در بخش دوم این کتاب، شش فصل گنجانده شده است که به ترتیب گزارشی از اندیشه و روایت های ابن حزم، ناصرخسرو، غزالی، سیاست و فرهنگ قابوس نامه، ماوردی و ابن طقطقی است که به جز روایت ابن طقطقی، همگی متعلق به اندیشه پردازی های سده های چهارم و پنجم هجری قمری هستند. به اعتقاد نویسنده علت پرداختن به اندیشه های افراد نامبرده شده در این بخش، این است: «این دو سده را می توان مهم ترین سده ها در فضای اندیشه پردازی در حوزه تمدن اسلامی از ابتدا تا زوال خلافت دانست. طبعا پرداختن به همه اندیشه ورزان و سویه های اندیشه ورزی در این دوران بیرون از فراخنای حوصله این کتاب است.»