کتاب گزیده تاریخ بیهقی Beyhaqi's History

تاریخ بیهقی یا تاریخ مسعودی نام کتابی نوشتهٔ ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی است که موضوع اصلی آن تاریخ پادشاهی مسعود غزنوی و دودمان غزنوی است. این کتاب علاوه بر تاریخ غزنویان، قسمت‌هایی دربارهٔ صفاریان، سامانیان و دورهٔ پیش از برآمدن و پادشاهی محمود غزنوی دارد. نسخهٔ اصلی کتاب حدود ۳۰ جلد بوده[۱] و از این کتاب امروزه مقدار کمی (حدود پنج مجلد) بر جای مانده‌است. کهن‌ترین کتابی که از تاریخ بیهقی یاد کرده‌است، تاریخ بیهق اثر ابوالحسن بیهقی بوده‌است که پس از شرح حال ابوالفضل بیهقی، از کتاب او نیز یاد کرده‌است. موضوع کتاب تاریخ بیهقی تاریخ است، اما نه آن‌ تاریخی که تا آن روز و حتی پس از آن در ایران و سایر نقاط دنیا معمول بوده است. تحلیل‌های نقادانه و ریشه‌یابی حوادث تاریخی از مهم‌ترین مواردی است که بیهقی به آن‌ها توجه زیادی داشته است. از این‌ها گذشته، تقریبا تمام کسانی که این کتاب را می‌خوانند زیبایی و جذابیت نثر آن را تحسین می‌کنند و شیفته‌ی آن می‌شوند. بسیاری معتقدند که این کتاب با آن که تاریخی است، در حوزه‌ی ادبیات طبقه‌بندی می‌شود، چون برترین ویژگی‌ آن رمان‌گونگی آن است و به همین دلیل است که مخاطب با اثری پرکشش و جذاب سروکار دارد. کتاب «گزیده تاریخ بیهقی» که نرگس روان پور آن را تنظیم کرده است، در واقع همنطور که از عنوانش مشخص است، گزیده ای از کتاب تاریخ بیهقی را ارئه می دهد. روان پور در این کتاب تلاش کرده است تا گزینشی ترتیب می دهد تا که برای مخاطب بیش از پیش جذاب باشد.