سخنی از مباحثی چون تجرد نفس حیوانی، تکوّن نخست در اندام انسان و تاثیر نفس بر حواس پنج گانه می باشد. استاد علامه سید علی موسوی در این اثر، دیدگاه های سهروردی، عین القضات همدانی، بوذرجمهور و دیگر بزرگان در باب نفس و منشأ اختلاف قوا و همچنین نحوة اشراق نفس ناطقه بر بدن و ارتباط دوران بلوغ، تکامل جسمی و سایة تکلیف با اشراق نفس را بررسی می فرمایند. ذیلا شمه ای از بیانات معظم له، از خلال مباحث ناب و عالی فوق، به مثابه مشکی نشان عطار به مشتاقان عرضه می شود: گوهرهایی چون روح و نفس قدسی انسان و دیگر مجرداتی که در جوار اله بوده اند آن گاه که از عالم انس و قرب و جوار رحمت به عالم وحشت سرای عناصر دنیا آمدند، از سیصد و شصت هزار عالم ملک و ملکوت گذر کرده و زبدگی و شیوایی هر عالم را، نه با این چشم صوری و با این دست مادی بلکه با دلی که به دلدار داده بودند درک و دریافت کردند