کتاب تاریخ ادبیات ایران و قلمرو زبان فارسی 1 History of Iranian Literature

"تاریخ ادبیات ایران و قلمرو زبان فارسی 1" با رویکرد ژانری، اثری است به قلم "سید مهدی زرقانی" که توسط انتشارات فاطمی به چاپ رسیده است. مخاطبان اصلی این کتاب دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات فارسی هستند و تمام مطالب برای پاسخ گویی به نیازهای این دانشجویان ایجاد و گردآوری شده است. آن چه "تاریخ ادبیات ایران و قلمرو زبان فارسی 1" به قلم "سید مهدی زرقانی" را از سایر کتاب های این عرصه متمایز می کند، همان رویکرد ژانری است که در عنوان اثر نیز به آن اشاره شده است؛ پانزده فصل این کتاب نیز بر همین اساس و در سه بخش تنظیم شده اند: بخش اول دوره ی قبل از اسلام را پوشش می دهد و طی هشت فصل توضیح می دهد که چگونه ژانرها در هسته ی اسطوره شناسی ایجاد شده اند و تغییرات آن ها تا زمان ورود اسلام بررسی می شود. پدیدار شدن اسلام باعث تحول عمده ای در تکامل ژانرهای ادبی شد که نویسنده آن را دگردیسی می نامد. بخش دوم این کتاب درباره ی ابعاد و نشانه های دگردیسی است که برجسته ترین رویداد ادبی در سه قرن اول دوره ی اسلامی است. این قسمت به عنوان پلی بین ادبیات قبل از اسلام و دوره اسلامی عمل می کند. تکامل ژانرها در دوره ی پسا دگردیسی، موضوع بخش سوم این کتاب است، که از اواسط قرن سوم تا اواسط قرن پنجم را پوشش می دهد. به عبارتی می توان گفت که مهم ترین دغدغه ی "سید مهدی زرقانی" در "تاریخ ادبیات ایران و قلمرو زبان فارسی 1"، بازه های زمانی و دوران دگردیسی و ظهور ژانرهای جدید و نو در آن می باشد.