نیکلاس نیکلبی با روایتی از گادفری نیکلبی ، پدربزرگ قهرمان داستان شروع می شود. گادفری مرد فقیری است که همراه همسر و دو پسر خود در لندن زندگی می کند. خیلی زود گادفری نامه ای دریافت می کند و پی می برد که عمویش مرده و برای او ارثیه ی قابل توجهی باقی گذاشته است. در نتیجه نیکلبی بزرگ پس از مرگش برای دو پسرش نیکلاس و رالف پول خوبی به جا می گذارد که هر یک روشی در استفاده از آن به کار می گیرند... پس از موفقیت دو رمان اول چارلز دینکز به نام های یادداشت های پیک ویک و الیور تویست و مقدمه ای که دکتر تی. کوک برای آن نوشت ، نیکلاس نیکلبی به عنوان یک طنز مورد ستایش قرار گرفت و به موقعیت دیکنز را به عنوان " جنتلمن ادبی" محکم کرد. نیکلاس نیکلبی طیف گسترده ای از شخصیت ها را دارا است که از شخصیت های نامشخص واکفورد اسکوییرز و خانواده اش گرفته تا شخصیت دلپذیر خانم نیکلی. این رمان با ترکیب عناصر معمول دیکنزی مانند بورلسک و فارس ، کاملا مناسب اقتباس دراماتیک است. همانطور که از روی آن تا کنون 5 فیلم ساخته شده است. تأثیر این رمان به قدری زیاد بود که پیش از آنکه نسخه ی اصلی منتشر شود تعداد زیادی نسخه ی جعلی از آن وارد بازار شد. خوانندگان نیکلاس نیکلبی که غالبا مورد غفلت منتقدین قرار گرفته است همواره از خواندن این رمان لذت می برند . نیکلاس نیکلبی عنوان یکی از بزرگترین شاهکارهای طنز ادبیات قرن نوزدهم قلمداد می شود.