"تاریخ تصوف اسلامی" اثری است از "عبدالرحمن بدوی" که آن را "از ابتدا تا پایان قرن دوم هجری" مورد بررسی قرار میدهد. عرفان و تصوف اسلامی دارای مراحل متعددی از رشد بود که ظهور زهد اولیه، توسعه عرفان سنتی در عشق الهی، و ظهور و تکثیر احکام برادرانه عارفان از جملهی آن است. با وجود این مراحل کلی، تاریخ عرفان اسلامی عمدتا تاریخ تجربه عرفانی فردی است. از جمله صوفیان برجستهای که در کتاب "تاریخ تصوف اسلامی" به قلم "عبدالرحمن بدوی" به آنان پرداخته شده، میتوان به حسن بصری، ابراهیم ادهم، شقیق بلخی، حاتم اصم و فضیل بن عیاض اشاره کرد. از میان این چهرههای مهم، نقش "حسن بصری" در تصوف اسلامی "از ابتدا تا پایان قرن دوم هجری" چندان برجسته بود که یک فصل از کتاب "تاریخ تصوف اسلامی" به طور کامل به شخص وی، اندیشه و عقاید و شاگردانش اختصاص دارد. اگرچه هیچ یک از نوشتههای کامل خود حسن بصری در مورد عرفان باقی نمانده است، اما مشخص شده است که او چندین نسل از طلاب را در علوم دینی و آنچه که به زودی به عنوان تصوف شناخته میشد، آموزش داد. بیشتر تعالیم او به صورت شفاهی منتقل شده و از بخشهایی از خطبههای او که در آثار اسلامی متأخر در دسترس است، روشن میشود که یکی از جنبههای اولیه عرفان حسن بصری، حمایت قاطع او از زهد و جهان اخروی بود. این ویژگی در برخی از مشهورترین مصطلحات او برجسته شده است و از وی به عنوان جوهر صوفیانه در بصرهی آن زمان یاد میشود. این مجلد از کتاب "تاریخ تصوف اسلامی" نوشتهی "عبدالرحمن بدوی"، صوفیه و عرفان را "از ابتدا تا پایان قرن دوم هجری" بررسی میکند و در چیزی نزدیک به سیصد و پنجاه صفحه، توسط انتشارات افراز منتشر شده است.