"انسان و گستره حقوق بندگی"، "شرح رساله حقوق امام سجاد (ع)" است که آیت الله "محمدباقر تحریری" آن را به رشتهی تحریر درآورده است. رساله حقوق امام سجاد (ع) منشوری است که بیانگر شخصیت واقعی انسان است؛ در واقع در "انسان و گستره حقوق بندگی"، اینکه چگونه و با چه اعمالی، سلوک و ویژگیهای شخصی فرد نمایان میشود، توسط آیت الله "محمدباقر تحریری" توصیف شده است. این خضوع و اطاعت آگاهانه از ذات پاکی الهی به طرق گوناگونی خود را نشان میدهد که به عنوان اصلیترین حق یا حق بزرگ خداوند که پرستش واقعی و بندگی خالصانه است، تلقی شده و میتواند با انواع دیگر حقوق که در تعامل فرد با سایر انسانها ایجاد میشود، اعمال گردد. امام سجاد (ع) قبل از بیان پنجاه حقی که بر عهدهی انسان است مانند حق روح و نفس، زبان، چشم، شکم، گوش، دست و پا، والدین، فرزندان، همکاران و ...، از حق خدا یاد میکند تا روشن شود که حقوق دیگر مربوط به این حق است و این حق منبع و منشا دیگر حقوق است. هر انسانی می تواند با نگاه به خود و تفکر در وجود و آفرینش خویش در مورد این حق الله بیندیشد و تشخیص دهد که سایر حقوق همواره همراه اوست و توسط پروردگار متعال و اولیای گرانقدرش بیان شده است. در قدم اول رابطه و شان وجود مخلوقات، به ویژه انسانها با حق تعالی در کتاب "انسان و گستره حقوق بندگی" بیان شده است و سپس کاربرد آیات و روایات توسط آیت الله "محمدباقر تحریری" تشریح میشود تا مشخص شود که این رابطه چه ملزوماتی دارد و چگونه انسانها با تحقق این الزامات به کمال واقعی دست می یابند.