مجموعۀ جاذبه و دافعه علی علیه السلام، شامل چهار سخنرانی از استاد شهید مطهری در سال 1346 شمسی است که در حسینیه ارشاد صورت گرفته و مشتمل بر یک مقدمه و دو بخش است. شخصیت عظیم و گسترده امیرالمومنین علی علیه السلام وسیع تر و متنوع تر از این است که یک فرد بتواند در همه جوانب و نواحی آن وارد شود و توسن اندیشه را به جولان آورد. برای یک فرد، حداکثری که میسر است این است که یک یا چند ناحیه معین و محدود را برای مطالعه و بررسی انتخاب کند و به همان قناعت ورزد. یکی از جوانب و نواحی وجود این شخصیت عظیم، ناحیه تأثیر او بر روی انسانها به شکل مثبت یا منفی است و به عبارت دیگر «جاذبه و دافعه» نیرومند اوست که هنوز هم نقش فعال خود را ایفا می نماید و در این کتاب درباره اش گفت و گو شده است. شخصیت افراد از نظر عکس العمل سازی در روح ها و جان ها یکسان نیست.