شالوده روان شناسی تاریخی فرهنگی را روان شناسی تجربی به نام لف سیمیونویچ ویگوتسکی پی ریزی کرد. با این که بسیاری از محققان علوم رفتاری، روان شناسی شرق را عمدتا به دستاوردهای پاولف و نظریه یادگیری ناشی از شرطی سازی منسوب می سازند، اما در خود روسیه، ویگوتسکی است که از حیث تاریخی پدر علم روان شناسی روسیه (شوری سابق) معرفی می شود. رویکرد وی از مبحث «رفلکس ها» در نوشته های اولیه اش به رفتار اجتماعی، و سپس به سبکی تماما فرهنگی تاریخی تغییر مسیر یافت. هسته اصلی روان شناسی فرهنگی ـتاریخی را می توان حول محور اجتماع، فرهنگ و تکامل جستجو کرد، چیزی که به ویژه در مقاله ویگوتسکی در باب روان شناسی رفتار انسان بدوی (فصل دوم)، و تا حدودی در روان شناسی هنر (فصل اول) قابل مشاهده است. رویکرد تکاملی ویگوتسکی در تحلیل هایش، به رغم آن که مبتنی بر نظریه داروین است، نه تنها محدود به تکامل زیستی و کارکردهای عملکردی نیست، بلکه مقوله تعامل، آموزش، یادگیری و کاربرد ابزار را فرایندی مکمل و موازی با نظریه مزبور و حتی در جاهایی مقدم بر آن می داند.