کتاب مروری بر مطالعات نشانه شناختی سینما A review of linguistic semiological studies of cinema

کتاب حاضر، ترجمه ای است از مدخل «فیلم»، نوشتة تامس السیسو وا. پوپ، در دانشنامة زبان و زبان شناختی به اضافه یادداشتهایی که برخی از اصطلاحات به ویژه زبان شناختی داخل متن را توضیح می دهد. آنچه در این مجموعه آمده است مروری است تاریخی تحلیلی بر مطالعات زبان شناختی و نشانه شناختی سینما در غرب، و عمدتا اروپا. گفتنی است دو شاخة احیاشده زبان شناسی و نشانه شناسی نیز تقریبا هم زمان با مطرح شدن این مباحث، ظهوری موفق و چشم گیر داشتند. بی شک نام اندیشمندان بزرگی چون فردینان دوسوسور، و به طور کلی ساختارگرایان اروپایی، رومن یاکوبسن و صورت گرایان روس و پیروان آنها در این میان جاودانه می درخشند. هم زمانی، تصادف و مقارنت این دو رویداد باعث شد مطالعات زبان شناختی و نشانه شناختی، به ویژه رویکرد ساختارگرایی، تأثیر به سزایی بر مطالعات نظری فیلم و سینما بگذارد. در واقع مجموعه کنونی بازتاب این برخورد، هم زمانی و اندرک‍نش است. در هر کجای کتاب به نظر آمده اصطلاحی از زبان شناسی یا نشانه شناسی وارد مطالعات سینمایی شده است، در پانویس به شرح آن پرداخته شده است. اما به نقد و بررسی آراء اندیشمندان اشاره نشده است. در کتاب حاضر، مطالعات زبان شناختی و نشانه شناختی سینما به سه دوره تقسیم شده است. در مرحله نخستین سینما را فاقد نظام زبان و فقط دارای قوه ناطقه / لانگاژ یا به عبارت بهتر «قوة فیلمی» دانستند. و یک بار قائل به نظام زبان یا «لانگ» برای سینما شدند، اما در مرحله سوم از رویکرد دیگر زبان شناختی دستور زایشی، دستور شناختی، معنی شناسی، کاربردشناسی، تحلیل متن، تحلیل گفتمان و مواردی از این دست در مطالعات سینما بهره گرفتند. و در پایان به پیوستار اشاره می شود که از طرف پیش نمونه نشر مطلق و در سوی دیگر پیشین نمونه شعر مطلق قرار دارد. این کتاب مروری است تاریخی در حوزه زبان شناختی و نشانه شناختی در مطالعات سینمایی که برای علاقه مندان به مطالعات جدی سینما جدی می نماید.