کتاب حیات علمی در روزگار سامانیان نقش معلمی و فرهنگی ایرانیان مسلمان را در قرن های سوم و چهارم هجری در خراسان و ماوراالنهر نشان میدهد. مولف در فصل نخست ابتدا به پیشینه سیاسی و تاریخی خاندان سامانی و مناطق نفوذ ایشان میپردازد و جغرافیای تاریخی خراسان و فرارودان (ماوراالنهر)را می شناساند.سپس در فصل دوم به بنیادهای فرهنگی،همچون مساجد مکتب خانه ها،دانش سراها،مدارس،مجالس،کتابخانه ها و رباط ها میپردازد. و به مهم ترین مراکز و شهرهای فعالیت های علمی اشاره میکند.فصل سوم کتاب به بررسی ارتباطات علمی خراسان و فرارودان و فصل چهارم به نظم و نثر در ادبیات فارسی اختصاص یافته است دانش های عربی و اسلامی،اعم از علوم زبانی و ادبی،علوم دینی،تاریخ و پژوهش و دانش هایی همچون فلسفه،طب،داروسازی،شیمی،علوم طبیعی،هندسه،ریاضیات و نجوم نیز موضوع فصل های پایانی است.