پاسخ به تاریخ Pasokh Be Tarikh

"پاسخ به تاریخ" اثری است از "محمدرضا پهلوی"، شاه سابق ایران، که بر اساس متن اصلی منتشره ی آن در اروپا و آمریکا و به کوشش "شهریار ماکان" گردآوری شده است. "محمدرضا پهلوی" آخرین پیش نویس "پاسخ به تاریخ" را دو روز قبل از مرگش در 27 ژوئیه 1980 به پایان رساند. تکمیل آن به قول خودش "مسابقه با زمان" بود. او توضیح می دهد که چگونه ایالات متحده ، که مدت ها قدرتمندترین کشور جهان بود ، ناگهان اسیر خیالاتی درباره ی ایران شد، همان ایرانی که کمتر فردی در آمریکا چیزی از تاریخ و فرهنگ و ثروت آن می دانست. شاه در بیان روایت شخصی خود ، اظهار می دارد که چگونه ایران به میدان نبرد بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی ، که اهداف خود را بیش از نیم قرن با موفقیت روزافزون دنبال می کرد، تبدیل شد. پاسخ به تاریخ با حقایق مربوط به تبعید "محمدرضا پهلوی" به باهاما ، مکزیک ، ایالات متحده ، پاناما و سرانجام مصر آغاز می شود و سپس به شرح کامل همه رویدادهای مهم زمان او می پردازد. کتابی مملو از قهرمانان و اشرار ، و سرشار از رازهای میخکوب کننده ی تاریخی برای خوانندگان. نویسنده تحولات پشت صحنه ی سیاست نفت را آشکار می کند و نشان می دهد که چگونه کنش متقابل سیاه و قرمز -روحانیت قرن 14 و حزب توده ی طرفدار شوروی- بهترین دستاوردهای او از دید خودش را ناکام گذاشت: انقلاب سفید ، که در آن شاه اصلاحات ارضی را انجام داد ، برای آزادی هرچه بیشتر زنان تلاش کرد، سطح زندگی مردم را ارتقا بخشید و باعث افتخار به فرهنگ 2500 ساله ایران در گروه های مختلف قومی شد. "محمدرضا پهلوی" در "پاسخ به تاریخ" عوامل شکست خود را برمی شمرد و توضیح می دهد که این اتفاق چه تاثیری بر متحدان وی نیز گذاشت.