کتاب پیش رو به نگرشهای تربیتی شماری از دانشمندان بزرگ مسلمان از قرن دوم تاکنون پرداخته است تا غبار غربت از این اندیشه ها برگیرد و معلوم دارد که فراوانی از عالمان مسلمان از همان سده های آغازین اسلام بینشهای تربیتی سخته و پخته داشته اند و تربیت پژوهی کرده اند و گنجواره ای گران سنگ در تعلیم و تربیت از خود به یادگار نهاده اند که شایسته است امروزه موضوع درس و گفت و گفتار علمی شوند تا از جمله روشن شود که پاره ای از غربیان بی خبر تا چه مایه گزافه بافته و ترّهات تافته اند که گفته اند مسلمانان دربند تربیت فرزند نبوده اند و آنچه در این زمینه در فرهنگ نوشتاری آنان یافتنی است بار و بر قلم فرسایی ترسایان عرب است نه عالمان مسلمان. باری بازشکافت مبانی فلسفی، چیستی، اهداف، اصول، عوامل، مراحل، مواد و برنامه درسی، روشها، حوزه های تعلیم و تربیت در کنار اشارتی کوتاه به زندگی و آثار هجده تن از بزرگان ایران و اسلام در قالب هجده فصل، جان کلام این اثر است.