این کتاب که با هدف آشنایی دانشجویان، باستان شناسان غیر حرفه ای، علاقه مندان و دانش پژوهان شاخه های مرتبط با باستان شناسی تالیف شده، مرور مختصری است بر مکاتب، دیدگاه ها و مباحث نظری و تئوریک باستان شناسی .کتاب از یک مقدمه و هفت فصل تشکیل شده است .نویسنده در مقدمه، سیری کوتاه از پیدایش و تحول چارچوب نظری باستان شناسی و چگونگی شکل گیری مفاهیم زیربنایی آن، همچنین نظریه پردازی های بعد و صاحب نظران و پیشروان باستان شناسی جدید و آخرین دیدگاه ها در زمینه باستان شناسی نظری به دست می دهد .در فصل اول "هویت و هدف باستان شناسی " تبیین گشته ارتباط و پیوند آن با شاخه های دیگر علوم روشن می شود ;همچنین به علل اهمیت و لزوم استفاده و توسعه دانش باستان شناسی اشاره می گردد . "استدلال در باستان شناسی و شناخت شناسی "موضوع فصل دوم کتاب است .در فصل سوم به چگونگی و شیوه های طبقه بندی آثار و اندازه گیری زمان اشیای باستانی اشاره شده است .در هر یک از فصل های چهارم تا ششم، ساختار و نحوه عملکرد سه نوع باستان شناسی معرفی شده که عبارت اند از" :باستان شناسی اجتماعی"، بررسی چگونگی تغییر "فرهنگ"ها و ارزیابی دیدگاه های صاحب نظران مختلف در این زمینه است .در پایان کتاب "واژه نامه توصیفی "و فهرست منابع آمده است .