موضوع این کتاب، شرح انسان کامل الهی، خلق ارواح مهیمان، عقل اول، عرش رحمانی، خلق افلاک و بسایط و گفت وگو درباره استحالات، نکاح، تولد و نشأت انسان اول است. رساله عقله المستوفز «شیخ اکبر محی الدین ابن عربی» در قرن ششم و هفتم هـ.ق درباره ی انسان از منظر عرفان و اسلام تدوین شده است. در این کتاب، متن عربی و ترجمه فارسی رساله ی مذکور با هدف آشنایی مخاطب با دیدگاه های «ابن عربی» درباره ی خلقت جهان و انسان ارائه گردیده است. کتاب، مشتمل بر چهارده باب است و نگارنده در هر باب مطالبی همچون کمال انسانی، ارواج مهیم و عنصر اعظم، خلق عرش اول، معرفی عرش های عظیم، رحمانی و کریم، شرح فلک بروج و ستارگان ثابت، چگونگی آفرینش جهان، استحاله و دگرگونی ها، ازدواج و تولید مثل و چگونگی خلق انسان نخستین را از منظر عرفای اسلامی شرح داده است.