کتاب نقش های هندسی در هنر اسلامی Geometric Concepts in Islamic Art

عصام السعید (1938-1988) نقاش، چاپگر، طراح، قلم زن، معمار، فیلسوف و نویسنده برجسته عراقی بود که چندین ساختمان عمومی بزرگ را در بغداد و لندن تکمیل کرد. عصام السعید در سال 1938 در بغداد در خانواده ای با نفوذ به دنیا آمد. او دومین پسر پدر و مادر عراقی، صباح نوری السعید و عصمت علی پاشا فهمی (که اصل و نسب مصری داشت) و نوه نوری السعید پاشا (نخست وزیر عراق، 1930-1958) بود. برادر بزرگترش فلاح در بزرگسالی خلبان شخصی ملک حسین بود. هم پدر و هم پدربزرگش در جریان انقلاب 1958 به طرز وحشیانه ای کشته شدند. او در رشته معماری در دانشگاه کمبریج تحصیل کرد و در سال 1961 فارغ التحصیل شد و همچنین در سال 1962-1964 در کالج هنر و طراحی هامرسمیت لندن تحصیل کرد. او در سال 1988 در دانشگاه نیوکاسل آپون تاین برای دکترای متدولوژی تناسب هندسی در معماری اسلامی آماده شد اما قبل از تکمیل آن در لندن درگذشت. این اثر پس از مرگ منتشر شد. ز میان هنرهای تجسمی اسلامی، نقش هندسی، که نخست در معماری روزگار کهن (به ویژه در مصر)، با دسترسی نداشتن به معیارهای اندازه گیری دقیقبرای انتقال نقشه ساختمان ها به کار برده می شد و تنها با ریسمان و چندپاره چوب بهره گیری از آن میسر می گشت، اهمیتی یافت و پایه ای گشت برای پیدایش نقش های دلکش و دلاویز اسلیمی. در این کتاب، اصول و شیوه پرداختن این نقش ها نمودار شده است و زیبایی های مندرج در بناهای اسلامی که سهم عمده ای از آن در ایران موجود است، به دست داده شده است. هندسه که اساس آن در تناسب و تقارن است در چند هنر اسلامی استفادة فراوان یافته است. فصل های هفت گانه این کتاب به این هنرها پرداخته اند: آدمی و اندازه، الگوهای هندسی در طرح های اسلامی، معماری، خوشنویسی اسلامی، عروض در شعر عرب، موسیقی در جهان اسلام، و تحلیل الگوها در هنرهای عملی.