پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری (۴۸۱ – ۳۹۶ هجری) که در تاریخ تصوّف به عنوان یک عالم الهی و عارف ربّانی جایگاهی ارجمند دارد، در تاریخ ادبیات فارسی نیز از چهره های درخشان، پیشاهنگ و مبدع به شمار می آید. آگاهی و تسلط او به لفظ و معنی و تفسیر کلام الله مجید، حدیث و علوم دینی و دانش ژرف ادبی در قلمرو شعرو و نثر فارسی و تازی، در طبع و ذوق و حافظه ی شگرف او با آموزه های زهد و پند و تجربه های ارزشمند عرفانی درآمیخته و رنگ و بوی خاص به آثار او بخشیده است. آثار پیر هرات، خواجه عبدالله انصاری، گستره ای از زهد وعظ و خطابه و تذکیر و تفسیر و حدیث و کلام و فقه تا اخلاق و عرفان و بیان اسرار و تعالیم طریقت و ترجمه حال و نقد اقوال مشایخ صوفیه را دربر می گیرد. در هر میدان ازین میدانها او را سواری توانا بر سمند سخن و آشنای دانا با فنون ادب و قواعد بلاغت می یابیم که آگاهانه در تغییر و تحول شیوه های نثر فارسی دری می کوشد تا راه های نو فراروی آیندگان بگشاید. این تلاش و جستجو نه تنها در آراستگی نثر او با بهره گیری از امکانات انواع سجع و قرینه و توازن و جناس و کاربرد دیگر صنایع ادبی دیده می شود، بلکه در آمیزش نثر و شعر و پیوستگی صورت و معنی و طرح قالب های ادبی متناسب با معنی ها و مضمون ها و موضوع ها نیز مشاهده می شود. مجموع این عاملها، پیر هرات را به مرتبه یکی از پیشاهنگان تحول نثر فارسی می رساند. مجموعه ی رسائل فارسی پیر هرات که بحث و بررسی درباره ی هر یک از آنها به صورت مستقل در مقدمه ی این کتاب انجام شده است، جلوگاه روشن آنچه در باب پیرهرات گفته آمده می باشد. خواننده ی آشنا نه تنها مناجات های او را که هزار سال ورد زبان عارف و عامی بوده است، درین رساله ها باز می یابد، بلکه بسیاری از جملات قصار و نوادر حکایات تمثیل های باریک و نغز و نکته های ظریف دیگر در حوزه عرفان و اخلاق، عبادات و معاملات و شیوه های رفتار با مردمان و … را در آنها باز می یابد.
سبد خرید
