"پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد" کتابی است از استاد دکتر "عبدالحسین زرین کوب"، که مطالبی خواندنی را "درباره زندگی و آثار و اندیشه نظامی" به خوانندگان ارائه می کند. این اثر که به قلم یک نویسنده ی درخشان و ادیب برجسته ی ایرانی به رشته ی تحریر درآمده است، وقایعی جذاب و ماندگار را از دوره ای که "نظامی گنجوی" در آن می زیسته، به تصویر می کشد. علاوه بر این رویدادهای خواندنی، دکتر "عبدالحسین زرین کوب"، در کتاب "پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد" مطالبی را "درباره زندگی و آثار و اندیشه نظامی" به نگارش در آورده است. آنچه پس زمینه ی کتاب "پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد" را شکل می دهد، وضعیتی است که شهر گنجه در دوران نظامی به آن دچار بوده و دکتر "عبدالحسین زرین کوب"، اوضاع این شهر را که در جایگاه یک خط مرزی میان اسلام و مسیحیت دیده می شده، شرح می دهد. گنجه منطقه ای بود که همواره در آن عده ی زیادی آماده به نبرد و دست به شمشیر زندگی می کردند؛ چرا که در کشمکش های میان مسیحیت و اسلام، مکرر پیش می آمد که کار بالا بگیرد و درگیری ها به مرحله ی نبرد و پیکار وارد شود. دکتر "عبدالحسین زرین کوب" با بررسی وضعیت گنجه از نظر تاریخی، اجتماعی، دینی، قومیتی و بسیاری موارد دیگر، از رازهای مختلفی پرده بر می دارد و نمای حقیقی تری را از شرایطی که "نظامی گنجوی" در آن می زیسته به دست می دهد. خواننده با مطالعه ی کتاب "پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد"، با احوالات مردم آن دوره بیشتر آشنا شده و اطلاعات جالب توجهی را "درباره زندگی و آثار و اندیشه نظامی" به دست می آورد.