کتاب توهم باهوشی 1 You Are Not So Smart

شما اطلاعاتی جزیی در مورد توهم و راه­های تسلیم شدن در مقابلش را در دست دارید. شما فکر می­کنید که طریقه کار جهان را می­دانید، اما اینطور نیست. نظرات در طول زندگی در ذهن هر شخص تشکیل می­شود. همچنین داستان را در مورد شخصیت واقعیتان و علت انجام کارهای مختلف می­سازید. این داستان آنقدر ادامه می­یابد که کاملا واقعی به نظر می­رسد. حقیقت این است که علم روانشناسی و خودآگاهی هر روز در حال پیشرفت است اما در اکثریت موارد علت رفتارهای مختلف، انتخاب یا حتی افکار مشخص نیست. در عوض شما داستان­های کوچکی را برای توضیح کارهای خود (مثل ادامه ندادن رژیم غذایی، ترجیح اپل بر مایکروسافت و حتی تعریف داستانی که افراد داخل آن را اشتباه به یاد می­آورید) می­سازید. چند دقیقه به اطراف خود نگاه کنید. فقط برای یک لحظه به تمام تلاش­هایی که برای ساخت این وسایل شده فکر کنید. به تمام سالیانی که صرف شده تا همه وسایل اختراع و کامل شوند. از کفش­هایتان شروع کنید. سپس به کتاب، ماشین­ها و تمام وسایل موجود در اقصی نقاط جهان هستی ( توستر، کامپیوتر و حتی آمبولانسی که آژیرکشان در حال حرکت است) دقت کنید. واقعا این که انسان­ها چگونه در طول این سالیان توانستند همه مشکلات خود را حل کنند و همه جا را آباد کنند شگفت‌انگیز است. ساختمان، اتومبیل، برق و حتی زبان. چقدر انسان شگفت­انگیز است نه؟ اگر به تمامی این موارد فکر کنید حس می­کنید که واقعا چقدر انسان­ها باهوش هستند. در عین باهوشی سوییچ اتومبیل را درون ماشین جا می­گذارید. به یاد نمی‌آورید که چه می­خواستید بگویید. چاق می­شوید. ورشکست می­شوید. برای همه هم ممکن است این اتفاقات بیفتد. در ذهن تمامی افراد از بهترین دانشمند گرفته تا هر صنعتگر موفق همواره افکاری وجود دارد که سبب گمراهی او می­شود. مهم نیست که مربی و معلم شما چه کسی باشد خود آن­ها هم دچار چنین مشکلاتی می­شوند. اجازه بدهید با هم آزمایشی را انجام دهیم. فرض کنید که دانشمندی 4 کارت را به شما نشان دهد. بر خلاف کارت­های عادی، روی یک طرف از این کارت­ها یک عدد و بر روی طرف دیگر فقط یک رنگ است. از چپ به راست کارت­ها 3، 8، قرمز و قهوه­ای را نشان می­دهند. حال فکر کنید که روانشناس می­گوید: «من یه عالمه ازین کارت­ها دارم. فقط یه قانون وجود داره. اگر عدد روی کارت زوج باشه حتما طرف دیگه باید قرمز باشه». برای اثبات یا رد این ادعا کدام کارت­ها باید چرخانده شوند؟ اگر به خاطر داشته باشید کارت­های ما 3، 8، قرمز و قهوه­ای بودند. کدامیک را می­چرخانید؟ جواب کاملا مشخص است. مثل هر سوال فکری دیگر یافتن جواب این سوال نباید خیلی سخت باشد. وقتی پیتر ویسن[1] این آزمایش را در سال 1977 انجام داد کمتر از 10% جواب درست دادند. فقط به جای رنگ از حروف استفاده شده بود. حتی در مراحل بعد که این آزمایش با همان رنگ­ها تکرار شد درصد پاسخ‌های صحیح تغییری نکرد. خوب جواب شما چیست؟ اگر جواب شما چرخاندن فقط یک کارت بود قطعا جز همان 90% افرادی هستید که غلط جواب دادند. اگر شما فقط کارت با عدد 3 را برگردانید و پشت آن قرمز یا قهوه­ای باشد چیزی اثبات نمی­شود. هیچ چیز جدیدی نمی­فهمید. حتی اگر کارت قرمز را بچرخانید و عدد پشت آن فرد باشد باز قانون نقض نشده است. جواب درست چرخاندن کارت قهوه­ای و 8 است. اگر پشت 8 قرمز باشد این قانون تایید و در غیر اینصورت قانون نقض می‌شود. اگر پشت کارت قهوه­ای عددی فرد باشد هیچ چیزی نمی­فهمید اما اگر پشتش عددی زوج باشد می­توانید قانون کلی را نقض کنید. تنها این دو کارت هستند که به شما کمک می­کنند. حال که جواب گفته شده خیلی ساده به نظر می­آید. مگر از این ساده­تر هم امکان دارد؟ اگر90% مردم چیزی به این سادگی را نفهمیدند چگونه این همه پیشرفت اتفاق افتاده است؟ موضوع این کتاب همین است. در ذهن همه افراد طرز فکرهای پایه­ای وجود دارد که مطابق با آن تصمیم‌گیری می­کنید. اما شما قصد تغییر این طرز فکرها را ندارید بلکه فقط می­خواهید آن را ادامه دهید. اگر اعداد و رنگ­ها را به موقعیت­های اجتماعی تشبیه کنیم این آزمایش راحت­تر می­شود. فکر کنید که همان روانشناس برمی­گردد و می­گوید: «از لحاظ قانونی برای رانندگی سن باید بیشتر از 18 باشد. اگر بر روی همان 4 کارت اسم اتومبیل­های مختلف بر روی یک طرف و سن راننده آن­ها بر روی طرف دیگر آن نوشته شده است. برای فهمیدن اینکه قانون نقض نشده باشد کدام کارت