تاریخ بیهقی از متون نامدار و خوشآوازهی زبان و ادب پارسی است که در همهی این هزار سال حضورش در گسترهی فرهنگ ایرانی پیامهایی سیاسی وفرهنگی و اخلاقی برای خوانندگانش بهیادگار نهاده است و آه از نهاد خواننده آنجا برآمده است که با خود فکر کرده است اگر همهی ارباب قدرت و حکومت در این هزار سال به همین کتاب مستطاب (که تازه بخش اعظم آن از میان رفته است) گوشهی چشمی داشتند و از استبداد رأیها و ریختوپاشها و مظلومکشیها و از دین هزینه کردنهای مندرج در این کتاب بهنیکی آگاه میشدند؛ بسیار درخشانتر و آبرومندتر روزگار حکومت خویش را سپری میکردند که البته پیشآمدن همین حالت هشدار و تجربهاندوزی را هم مدیون قلم ابوالفضلبیهقی در این مجلدات باقیمانده هستیم. اما راست این است که خواندن این کتاب برای اهل مطالعه بیشتر بهسبب ارزشهای فرهنگی و هنری آن و نیز شیوه ی گزارشنویسی درست و منصفانه و بیانشیرین آن است که فرازونشیبهای ده سال تاریخ سیاسی ایران را در قرن پنجم هجری به دید ما میآورد و...