این اثر در سه بخش و 11 فصل تدوین شده است. کلیاتی درباره زبان، زبانشناسی و دستور زبان، کلیاتی درباره دستور زبان فارسی، اشارهای به نحو فارسی، جمله و تحول آن در زبان فارسی، اسم و گروه اسمی، صفت و گروه وصفی، فعل و گروه فعلی، حرف و تحول آن در زبان فارسی، حرف ربط و گروههای ربطی، قید و گروه قیدی، صوت و گروه صوتی، سرفصلهای این کتاب هستند. این کتاب خلاصهای است از کتابهای چاپ نشده یا چاپ شده نگارنده درباره دستور تاریخی زبان فارسی که عمر پارهای از آنها به چهل و پنج سال می رسد که اکنون به صورت کتابی مستقل درآمده است تا به نظر دوستداران زبانشناسی ایرانی و زبان و ادب فارسی برسد. به اعتقاد نگارنده، دستور قدیم و دستور تاریخی برای فهم و تفسیر متون کهن بسیار سودمند است، به طوریکه بدون یادگیری قواعد ابدال و تخفیف و صرف و نحو قدیم، بسیاری از آثار گذشته برای ما غیر قابل فهم باقی میماند، ولی متاسفانه اکثر استادان اینگونه آثار، به این امر چندان توجهی ندارند و از دستور و زبانشناسی و معنی شناسی و فرهنگ قدیم و اطلاعات لازم دیگر برای تعلیم نوشتههای قدیم بهرهای نمی جویند.