کتاب دژ استعمار Deje Estemar

اسماعیل یغمایی، باستان‌شناس پیشکسوت، سنگ به سنگ، لایه به لایه قلعه پرتغالی‌ها را بررسی کرده و از رازهای این قلعه تاریخی می‌گوید. یافته‌هایی که امروز بیش‌ترشان به دلیل نبود حفاظت‌های لازم از بین رفته است. اسماعیل یغمایی هنگامی سرپرست کاوش دژ پرتغالی‌های قشم شد که تک‌وتنها بود و دست‌هایش خالی. او در گرمای طاقت‌فرسا، شرجی و نفس‌بر قشم، توانست از دل این دژ ویران داده‌هایی به دست آورد که روشن‌گر دوره‌ غبارآلود و تاریک تاریخ است؛ آغاز دوره‌ استعمار جهانی. با وجود این دشواری‌ها و تنگناها، این باستان‌شناس با کلنگش وجب به وجب این دژ را به بهترین شیوه‌ علمی کاوید و این نبود جز دلبستگی بی‌اندازه‌اش به تاریخ ایران. کتاب دژ استعمار بر پایه‌ی دو فصل کاوش باستان‌شناسی، اطلاعات نادری از دژ پرتغالی‌ها برای ما و نسل‌های آینده به جا گذاشته که دیگر یافتن آن‌ها امکان‌پذیر نیست چرا که بسیاری از این داده‌ها به دلیل نبود مراقبت‌های لازم و حفاظت‌های فیزیکی و کوتاهی مسئولان میراث‌فرهنگی از دست رفته است. این روزها که بسیاری از مردم راهی قشم می‌شوند تا یکی از بزرگترین ژئوپارک‌های دنیا را ببینند، دژ استعمار بی‌شک یکی از مقاصد گردشگری آن‌هاست. آگاهی داشتن از لایه‌های پنهانی این دژ می‌تواند ما را به دنیای گذشتگان ببرد؛ زمانی‌که استعمارگران اروپایی از راه دریا به سرزمین‌های شرق هجوم آوردند و با جنگ‌های خونین و کشتارهای بی‌رحمانه به پرپا کردن دژها و قلعه‌ها پرداخته و گنج‌های نایاب این سرزمین‌ها را به غارت بردند. اینک این کتاب پس از گذشت نزدیک ۲۰ سال با تلاش این باستان‌شناس سخت‌کوش به نتیجه رسیده و انتشارات دادکین این کتاب را منتشر کرده است.