رمان در مقام متعالیترین فرم ادبی، توان عجیبی در حمل پیچیدهترین مفاهیم و گسترش آنها در قالبی روایی دارد. از روزی که دن کیشوت راهش را به سوی کشف و شهود و درعینحال بازگشت و مراجعت به سرمنشاءها آغاز کرد، تا همین امروز، رمان بیوقفه بدیعترین شکلها را به خود گرفته است. کتاب «فهرس» نوشتهی «سنان آنطون» عراقی، یکی از رمانهای سرتاسر بدعت و نوگراییست که زمانها و مکانها را چنان شگفانگیز بههم میآمیزد که هم در سرحدات مدرنیت است و هم به مثال اولین رمان در معنای فرم ادبی محبوب عصر جدید یعنی دن کیشوت سروانتس، رجعتی سرتاسری به گذشته است. فهرس داستان جوانی عراقیست که وقتی آمریکا به کشورش حمله کرده، زندگی شخصی و عمومیاش، از عشق تا کار و درس، همه متأثر از این واقعهاند. کتاب مدام درحال طرح پرسش است، آنهم پرسشهایی بنیادین که این پرسشها برابر تکتک خوانندگان قرار میگیرند، آن هم در خط به خطش. رمان فهرس، رمان بازگشت است، بازگشت برای تغییر هرآنچه به ظاهر دیگر نیست و از وقوعش دیرزمانی گذشته؛ چیزی که باور کردنی نیست ولی قطعا منطقیست!