کتاب حاضر مجموعهای است شامل پانزده مقاله دربارهی تاریخ و فرهنگ ایران که پیش از این زیر عنوان "ایران" در جلد ده دایرهالمعارف بزرگ اسلامی منتشر شده است. فصلهای این مجموعه بر اساس موضوعاتی چون جغرافیا، تاریخ، زبان و خط، ادبیات، ادیان و مذاهب، تصوف و عرفان، کلام و فرق، حقوق، هنر، علوم و معارف و جامعهی ایلی تقسیمبندی شدهاند. مقالات این مجموعه عبارتاند از: "جغرافیای طبیعی، انسانی، و اقتصادی/ محمد حسن گنجی"؛ "تاریخ ایران در دوران باستان/ روزبه زرینکوب"؛ "تاریخ ایران و عصر اسلامی/ عبدالحسین زرینکوب"؛ "زبانهای ایران و غیر ایرانی/ حسن رضایی باغبیدی"؛ "ادبیات ایران پیش از اسلام/ زهره زرشناس"؛ "ادبیات ایران پس از اسلام/ قمر آریان"؛ "ادیان پیش از اسلام/ مهری باقری"؛ "ادیان دورهی اسلامی/ علی بهراماین واحمد پاکتچی"؛ "یهودیان، مسیحیان، زرتشتیان/ فاطمه لاجوردی"؛ "فلسفه/ سید حسین نصر"؛ "دوران نخست و دوم کلام و فرق/ اصغر دادبه"؛ "قانون و عدالت در ایران باستان و دورهی اسلامی/ احمد پاکتچی"؛ "هنر پیش از اسلام و دورهی اسلامی/ محمدحسن سمسار"؛ "علوم و معارف اسلامی/ احمد پاکتچی"؛ "علوم ریاضی و طبیعی/ یونس کرامتی" و "جامعهی ایلی/ علیبلوکباشی".