مارکسیسم به لحاظ اصول و مبادی، مبتنی بر جهانبینی عصر روشنگری و فهمی ماتریالیستی از جهان است. اعتقاد به ماتریالیسم فلسفی و ماتریالیسم تاریخی، تحلیلهای مارکس از تاریخ و آراء و نظریات وی در باب نظام سرمایهداری، پرولتاریا، ارزش اضافی و... آموزههای مارکس را تشکیل می دهند. لیکن پذیرش روش یا رویکرد مارکسی، یعنی توجه به ساختارهای عینی جامعه به منزلهی عوامل تعیین کننده در حیات نظام سیاسی و اجتماعی و درک حرکتهای ایدئولوژیک و اجتماعی در چارچوب این ساختارها به هیچ وجه ضرورتا ملازم و مقارن با پذیرش جهان بینی ماتریالیستی یا اخذ همه یا پارهای از آموزههای این نظریهپرداز بزرگ قرن نوزدهم نیست. ناگفته نماند که اغلب جامعه شناسان مابعد مارکسی نمیتوانستهاند رویکرد مارکسی را نادیده گرفته، از آن متأثر نباشند و...