عمر خیّام نیشابوری (نام کامل: غیاثالدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیّام نیشابوری) (۴۴۰ – ۵۱۷ ه.ق) که خیامی، خیام نیشابوری و خیامی النّیسابوری هم نامیده شدهاست، همهچیزدان،فیلسوف، ریاضیدان، ستارهشناس و شاعر رباعیسرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است. گرچه جایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست و لقبش «حجّةالحق» بودهاست،ولی آوازه ی وی مدیون رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. رباعیات خیام به بیشتر زبانهای زنده برگردان شدهاست. آوازهٔ وی در غرب بهطور مشخص بیشتر مدیون ترجمهٔ ادوارد فیتزجرالد از رباعیات او به زبان انگلیسی است. یکی از برجستهترین کارهای وی را میتوان سروسامان دادن و سرپرستی محاسبات گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظامالملک، که در دوره ی پادشاهی ملکشاه سلجوقی (۴۲۶–۴۹۰ هجری قمری) بود، دانست؛ محاسبات منسوب به خیام در این زمینه، هنوز معتبر است و دقتی به مراتب بالاتر از گاهشماری میلادی دارد. وی در ریاضیات، نجوم، علوم ادبی، دینی و تاریخی استاد بود. نقش خیام در حل معادلات درجه ی سوم و مطالعاتش درباره ی اصل پنجم اقلیدس نام او را بهعنوان ریاضیدانی برجسته در تاریخ علم ثبت کردهاست. نوپیدا کردن نظریهای درباره نسبتهای همارز با نظریه اقلیدس نیز از مهمترین کارهای اوست. کتاب پیشرو نسخهای است با مقدمه محمدعلی اسلامیندوشن و به خط کریم شیرالی و تذهیب داریوش جلیلیان که توسط انتشارات یساولی به چاپ رسیده است.