کتاب تاریخ سیاسی اجتماعی تیموریان The socio-political history of the Timurids

فرمانروایان این سلسله، آثار و خدمات مهمی در عرصه‌های اجتماعی از خود باقی گذاشتند و بدون تردید این دوران از نظر فرهنگی، هنری و مذهبی یکی از ادوار درخشان تاریخ ایران، ماوراءالنهر و جهان اسلام است. حتی می‌توان این دوران را رنسانس فرهنگی و هنری جهان اسلام نامید. شعر و ادبیات، خط و تذهیب و نقاشی و نگارگری، تاریخ‌نویسی و تألیفات منثور ادبی، نجوم و ریاضیات، معماری و شهرسازی، تألیفات دینی در زمینه علم کلام اسلامی و عرفان و بسیاری نمونه‌های فرهنگی و هنری دیگر از خصایص اصلی تاریخ تیموریان است. اغلب سلاطین و امیرزادگان تیموری مردمی خوش‌ذوق و شعردوست، ادب‌پرور و حامی دانشمندان، علما و فضلا، و خودشان نیز عموما هنرمند و فاضل بوده‌اند. به واقع بیشترین دوران سلطنت طولانی مدت شاهرخ تیموری از یک‌سو عصر امنیت و آرامش سیاسی و ازسوی دیگر دوران رونق و شکوفایی اقتصاد و فرهنگ بوده است. در دوران سلطنت محدود شده سلطان حسین بایقرا نیز سیاست و فرهنگ با یکدیگر پیوند خورد و دورانی از شکوه و جلال کم‌نظیری در عرصه فرهنگ و ادب به‌وجود آورد. ادبیات و زبان ترکی برای اولین‌بار در این دوران توسط شعرای ترک زبان، به‌ویژه ادیب و نویسنده فاضل و ذولسانین، امیرعلی شیرنوائی، به سطح ممتاز و باشکوهی ارتقا پیدا کرد. تاریخ‌نگاری فارسی هم در همین دوران از نظر کمی و کیفی گسترش فوق‌العاده‌ای یافت؛ طوری که مورخان بزرگی همچون نظام‌الدین شامی، شرف‌الدین علی یزدی، حافظ ابرو، عبدالرزاق سمرقندی، معین‌الدین نطنزی، میرخواند، خواندمیر و مورخان بزرگ دیگری ظهور کردند، و هرکدامشان آثار ارزشمندی در تاریخ و جغرافیای این دوران ثبت کردند. بنابراین، نظر به اهمیتی که این‌سلسله حکومتی در تاریخ جهان اسلام، خصوصا ایران و ماوراءالنهر دارد مولف مورد اشاره را مشتاق کرد تا اثری در تاریخ این سلسله تدوین کند. رفیعی در این کتاب تلاش کرده سیری از تحولات اجتماعی تیموریان، به شرح فصول زیر مورد پژوهش و تحقیق قرار دهد.