کتاب حاضر، دربردارنده گفتگوهایی است که با دکتر همایون کاتوزیان انجام شده است. گفتگوهایی که به مسائل فرهنگی، تاریخی و سیاسی جامعه ما می پردازد. در گفتگوی اول (تسلط افسانه و اسطوره بر جامعه کوتاه مدت) بررسی مهم ترین ویژگی های جامعه کوتاه مدت، در گفتگوی دوم (موانع ورود به دنیای نو) آسیب شناسی جریان های روشنفکری، تفاوت میان کار روشنفکری و کار فلسفی، روند نوگرایی در جامعه کلنگی و…، در گفتگوی سوم (تقی زاده عامل انگلیس نبود) مواجهه با غرب در متن یک زندگی بحث برانگیز، و در گفتگوی چهارم (دلایل استعفای مصدق در ۳۰ تیر) نهضت ملی ایران پس از ۳۰ تیر ۱۳۳۱ و برخی از اقدام های دکتر محمد مصدق به بحث گذاشته شده است.