کتاب دیبای خسروانی Dibaye Khosravani

کتاب "دیبای خسروانی" نوشته ابوالفضل بیهقی در اصل کوتاه شده تاریخ بیهقی است که توسط نشر «جامی (مصدق)» منتشر شده است. تاریخ بیهقی یک کتاب تاریخی است که توسط ابوالفضل بیهقی به فارسی در قرن یازدهم میلادی نوشته شده است. بسیاری از این اثر حجیم از بین رفته است، اما بقایای آن مهم ترین منبع تاریخ امپراتوری غزنوی است. این اثر فراتر از یک کتاب تاریخی است. توصیفات دقیق و سبک منحصر به فرد آن در روایت وقایع تاریخی، آن را شبیه به «رمان تاریخی» و یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی کرده است. این اثر در ساختمان صدارت غزنوی نوشته شده است تا حاکمان غزنوی تبار ترک را همسو با شاهان ایرانی قرار دهد. تاریخ بیهقی مشتمل بر سی کتاب بوده که تنها شش کتاب از آن باقی مانده است. موضوع اصلی کتاب های باقی مانده، دوران سلطنت مسعود اول، سلطان امپراتوری غزنوی است. این اثر علاوه بر گزارش رویدادهای سیاسی، از مکان‌های جغرافیایی و تاریخ ادبیات فارسی با ذکر نویسندگان و شاعران برجسته آن زمان گزارش می‌دهد. ک. آلین لوتر معرفت شناسی تاریخ بیهقی را با مورخان بعدی سلجوقی مقایسه کرد و رویکرد بلاغی به این اثر را توصیه کرد. مرلین والدمن همچنین رویکردی بلاغی را از طریق نظریه کنش گفتاری توصیه می‌کند، با این حال تجزیه و تحلیل جامعی از متن ارائه نمی‌دهد. جولی اسکات میثمی نیز به ماهیت تحلیلی این اثر اشاره می کند و بیهقی را در زمره مورخان رنسانس اسلامی قرار می دهد.