کتاب حاضر، خاورمیانه را به چهار دوره قدیم، تمدن طلایی اسلامی، جدید و مدرن تقسیم میکند که در دوره مدرن که بهطور خاص از ابتدای قرن بیستم آغاز میشود، خاورمیانه و شمال آفریقا شاهد سه بیداری در جهان عرب بوده که میتواند در آینده شاهد بیداری چهارم نیز در حوزه خلیجفارس باشد. آغاز بیداری اسلامی و خیزش اسلام سیاسی را در منطقه میتوان در حدفاصل بیداریهای دوم و سوم عربی دانست که همچنان ادامه دارد. در این کتاب، تلاش شده تا مهمترین تحولات صورتگرفته در محیط جغرافیایی خاورمیانه و شمال آفریقا از عصر قدیم و ظهور تمدنهای باستانی تا دوران معاصر بررسی شود و ضمن علتیابی این پدیدهها، به پیامدهای عینی آنها، بهویژه در عرصه منطقهای پرداخته شود. از آنجاییکه گذشته آینه آینده است، بهطور قطع ملت و تمدنی که تاریخ خود را نشناسد، محکوم به تکرار آن خواهد شد. از همین جهت، درک و تحلیل عمیق و دقیق تاریخ میتواند گام مهمی در شکل دادن به آیندهای بهتر بهشمار رود.