نظامی گنجه ای به مناسبتهای گوناگون، دیدگاه های فلسفی، روانشناختی، دینی و عرفانی خویش را درباره زنان با آرایش و پیدایش هنرمندانه خود اظهار داشته است. در برخی از افسانه های هفت پیکر اشاره شده است که سرچشمه تحقیقات مربوط به پسیکانالیز فروید را میتوان در افسانه های هفت پیکر و دیگر آثار نظامی مشاهده کرد. کتاب حاضر مشتمل است بر بیست و نه افسانه و تاریخ یا افسانة تاریخی درباره زنان که 26 افسانه بزرگ و کوچک را نظامی گنجه ای یا خود از خیال خویش ساخته و یا نوشته های دیگران را به خواست دل خود آراسته است. فصل نخست با افسانه شاهزاده چینی آغاز میشود که چنگ بر دست گرفته و برتریهای موجودی به نام زن را یک یک برمی شمارد. در بخش دوم مخزن الاسرار که باورهای دینی و عقاید فلسفی نظامی به زبان شعر است، مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم به مقایسه شیرین افسانه ای و آفاق همسر شاعر و نیز فرازهایی از سرگذشت وی اختصاص دارد. نویسنده در فصلهای چهارم تا هشتم دو افسانه عشق خسر و شیرین و شیرین و فرهاد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. در فصلهای پایانی نیز به سایر آثار نظامی گنجه ای از جمله هفت پیکر، شرفنامه و اقبالنامه پرداخته است.