کودکان و تعلیم و تربیت ایشان از دیرباز یکی از دغدغههای اصلی اندیشهمندان بودهاند... در دورۀ قاجار و پس از مواجهۀ ایرانیان با پیشرفتها و دستاوردهای تمدّن غرب این موضوع به یکی از اصلیترین دغدغههای نخبگان جامعه بدل شد. کمتر روشنفکر یا نظریهپرداز ایرانی را میتوان یافت که در آن دوره به مسائل کودکان و چگونگی علمآموزی ایشان و یا دور نگاهداشتن آنها از رسوم و تعالیم خرافی و غیرعلمی حرفی نزده باشد. در میان راههای رهایی از عقبماندگی و الزامات علمآموزی کودکان، حرفها و اخبار مرتبط با کتاب کودک هم دیده میشود. مطالبی که میتوان آنها را نخستین نمونههای نقد و تحلیل و مباحث نظری دربارۀ ادبیات کودک در میان آثار چاپی ایرانی محسوب کرد... کتاب «خواندنیهای نوباوگان ایران» با مقدمه و گزینش سیدعلی کاشفی خوانساری به معرفی و نقل نوشتههایی از دوره ناصرالدین شاه تا احمد شاه قاجار میپردازد که در آن به مباحث نظری کتاب و ادبیات کودک و نوجوان پرداخته شده است. در این کتاب 60 مطلب از نویسندگانی چون صنیعالملک، حکیمباشی، مفتاحالملک، اعتمادالسلطنه، مصباحالسلطنه، ذکاءالملک، طالبوف، رشدیه، ناظمالاسلام، عکاسباشی، نسیم شمال، اعلمالدوله، رشید یاسمی، علامه قزوینی و ... نقل شده است.