در معماری سنتی ایران، الگوهای بومی مختلفی جهت آسایش شرایط زیستی انسان به کار گرفتهشده است، از جمله: قرار دادن سطوح خارجی در مقابل تابش مستقیم آفتاب، احداث سایه بان های مناسب هر منطقه، زیرزمین ها، حیاط مرکزی، مصالح مناسب، آب انبارها و بادگیرها. بادگیر از اجزای بناهای بومی ایران است که نمونه های گوناگون آن را می توان در شهرهای یزد، کرمان، بندر لافت، کاشان و غیره مشاهده و مطالعه نمود. در مناطق گرم و مرطوب نیز بادگیر جزیی از کالبد ساختمانها به شمار میرود که با هدایت جریان باد در تعدیل دما و رسانیدن دمای فضای سکونتی به دمای آسایش انسان نقش موثری دارد. وزش باد بین دهانههای بادگیر و در و پنجرههای ساختمان، اختلاف فشاری را ایجاد می کند که موجب برقراری جریان هوا به داخل ساختمان می شود.