اربعین و چهل درس ، ۴۰ گفتار درباره قیام عاشورا و اربعین حسینی است. مرتضی مهدوی یگانه در این مجموعه به مناسبت اربعین حسینی، چهل درس از واقعهی انسان ساز عاشورا را بیان و به نگارش درآورده است. هدف وی این بوده تا خواننده با بصیرت و شناخت فزونتری به عزاداری و سوگواری بپردازد. همچنین روشن شود که این کاروان براستی کاروان مبارزه، فضیلت، عشق و آزادگی است، نه اسارت، ضعف و زبونی. مولف در پایان به نکته جالبی اشاره داشته است. وی معتقد است الهام از این درسهاست که ما را در پیمودن راه آنان یاری خواهد کرد. نه بحث و گفتگو بر سر این که آیا منظور از اربعین، اربعین نخست است یا اربعین دوم. همچنین آیا امام حسین(ع) طفل سه سالهای داشته یا نه و مانند اینها. به اعتقاد وی مهم این است که بدانیم این کاروان چه کرد و به ما چه آموخت، و ما چه آموختهایم و چه باید بکنیم؟