سنت زندگی بشری نشان داده که همواره سه سطح از آگاهی در اختیار انسان قرار داشته است: آگاهی ساده که دیگر چندان در دنیای مدرن و پیشرفتة امروزی به ویژه مردم دنیای غرب است؛ و سرانجام آگاهی روشنگر که فقط بر عدة معدودی شناخته شده و حد کمال آگاهی انسانی است و تنها کسانی که انگیزة بسیار قوی دارند با آموزش و کوشش فراوان میتوانند به آن دسترسی یابند. نگارنده در کتاب حاضر با استفاده از سه شخصیت ادبی یعنی «دن کیشوت»، «هملت» و «فاوست» با زبانی ساده به شرح رشد آگاهی انسان از آگاهی ساده تا پیچیده و سرانجام روشنگر میپردازد. به عقیدة وی ما همگی در مراحل مختلف زندگیمان به این سطوح آگاهی دسترسی پیدا میکنیم. دن کیشوت، نشانگر کودکی معصومانة ما، هملت، نمایانگر تردیدهای ما در عمل و احساس (به نوعی جوانی بشر) و فاوست دربرگیرندة خویشتن راستین ماست که برای به دست آوردن آن، گذار از این دو سطح آگاهی لازم است.