«دفتر یادداشتهای داستایفسکی: جنایت و مکافات» به منزله جنین این رمان است. بارها گفتهاند که خارج شدن از حیطه اثر و رفتن به سراغ زندگی، زمانه یا پیشنویسهای اولیه نویسنده، نه ثمربخش و راهگشا که حتی نادرست و بهدور از اخلاق است؛ اما آچه ما بهدنبال آن هستیم، «آن چیزی» است که «گفته شده»، نه «آنچه دربارهاش حرف زدهاند». وقتی برای فهم درست و داشتن تصویری عاری از ابهام نسبت به اثر پیچیدهای نظیر «جنایت و مکافات» با موانع و مشکلاتی بیشمار روبرو هستیم، چشم بستن بهروی هر مقولهای که کمکی ولو اندک به ما میرساند ابدا کار عاقلانهای نخواهد بود، دفتر یادداشتهای آن که دیگر جای خود دارد. جنایت و مکافات نام رمان مشهوری نوشتهٔ فیودور داستایفسکی، نویسندهٔ پرآوازهٔ روسی است که در زمره مهمترین آثار تاریخ ادبیات به حساب میآید. این کتاب داستان دانشجویی به نام راسکولْنیکف را روایت میکند که بهخاطر اصول مرتکب قتل میشود. بنابر انگیزههای پیچیدهای که حتی خود او از تحلیلشان عاجز است، زن رباخواری را همراه با خواهرش که غیرمنتظره به هنگام وقوع قتل در صحنه حاضر میشود، میکشد و پس از قتل خود را ناتوان از خرج کردن پول و جواهراتی که برداشته میبیند و آنها را پنهان میکند. فیودور میخایلوویچ داستایفسکی نویسندهٔ مشهور و تأثیرگذار اهل روسیه بود. ویژگی منحصر به فرد آثار وی روانکاوی و بررسی زوایای روانی شخصیتهای داستان است. بسیاری او را بزرگترین نویسنده روانشناختی جهان به حساب میآورند. سوررئالیستها، مانیفست خود را بر اساس نوشتههای داستایفسکی ارائه کردهاند.