کتاب دوره ی دوم ویولن Violin

اصولا محصول دو ردیف اول و دوم از محفوظات استاد ابوالحسن صبا سرچشمه گرفته، بدین معنی که در کلاس درس قطعات آوازی و چهار مضراب‌ها، بر مبنای استعداد و نوازندگی شاگردان نوشته می‌شد؛ چنانچه اگر بدقت ملاحظه شود این قطعات (علی‌الخصوص دوره‌ی اول) در مقایسه با یکدیگر از لحاظ تکنیک نوازندگی بطور چشمگیری متفاوت است که بعد‌ها همین دو کتاب توسط شاگردان علاقه‌مند جمع‌آوری و منتشر شد و چه بسا بعد از چاپ، استاد مطالبی را هنگام نواختن در کلاس به شاگردان تذکر می‌دادند. اینجانب که مدت پنج سال افتخار شاگردی استاد صبا را داشتم گاهی برای نوشتن یک صفحه نت دقایقی طولانی در جلوی میز می‌ایستادم و به‌ندرت دو قطعه‌ی مشابه که می‌نوشتند می‌توانست یکسان باشد. منظور آن است که استاد فرصتی برای نوشتن ردیف به این معنی که بنشینند و تنظیم کنند نداشتند. البته نوشتن آهنگ‌ها و قطعات محلی مثل: دیلمان، امیری، ... و یا گوشه‌های صدری، شهابی...که به ردیف اضافه شده است از مطالب فوق مستثنی است. از آنجا که این دو دوره از لحاظ نت‌نویسی و سیلاب‌های شعر و همچنین علامت‌های عرضی و سر‌کلید – در بعضی از قطعات – مبهم است، بدین وسیله به توضیح و تصحیح آنها اقدام نموده‌ام.