جلال آلاحمد از شخصیتهایی است که در طول زندگیاش، فرازونشیبهای زیادی را پشت سر گذاشت. او گذشتهاش را گام به گام پیش روی مردم و در اختیار نسل بعد از خود قرار داد. دگرگونی و نوسانات روحی آل احمد در دو دوره زندگی متضادش، از نماز شب خواندن تا مخالفت کردن با خرافات دینی و مذهبی، از سنتگرایی تا تجدد، جذبشدن به سویی و طرد شدن از طرفی دیگر به بهانه بیدینی یا بهعنوان خیانت، و در آخر تنها و معلقماندنش همگی بهخوبی نشاندهنده روح کمالجو و آرمانخواه او بود. جلال آل احمد از سرآمدان اندیشمند مسلمان بود که پس از تجربه دورههای متفاوت و متضاد، از روشنفکری به سبک غربی تا تفکرات پیشرو سوسیالیستی و سپس بازگشت به خود و اندیشههای ناب مذهبی و همراهی با روحانیت اصیل همانند حضرت امام خمینی (ره)، به سهم خود به اعتلای ایران اسلامی کمک نمود.