مردمان ساکن کوهپایههای خشک، بلندیها و دامنههای مرطوب پوشیده از جنگل و مناطق بارانخیز جلگهای و ساحلی گیلان، با توجه به پراکندگی فضاهای زیستی و تنوع آب و هوایی، به منظور همخوانی با محیط زیست به مجموعهای از دانش تجربی در حوزهی معماری دست یافتند. این دانش در مقایسه با الگوهای امروزی معماری خانهها، که در چند دههی اخیر در نواحی بومی ایران و بالطبع در گیلان رواج یافته، شایستهی ارزیابی است. در کتاب حاضر برخی از ویژگیهای این معماری در مناطق مختلف گیلان بیان شده است. بر این اساس، در کتاب نخست پیشینهی تاریخی معماری گیلان بازگو و سپس ضمن معرفی اجمالی حوزههای زیستی در گیلان، به تاثیر شرایط محیطی بر معماری اشاره شده است. در ادامه نیز تاثیر فعالیتهای اقتصادی و همچنین ویژگیهای رفتارهای عمومی بر مسکن بررسی گردیده است.