رابطه بین جنبه ی انتقادی و جنبه ی خلاقانه معمولا بصورت اشتباه تعبیر می شود. تفکر انتقادی و خلاق هر دو دستاورد اندیشه است. خلاقیت فرآیند ساخت یا تولید را تحقق می بخشد ، تفکر نقادانه فرآیند ارزیابی یا داوری را انجام می دهد. تعریف دقیق کلمه "خلاق" حاکی از یک مولفه مهم است (مثلا "داشتن یا نشان دادن تخیل و خلاقیت هنری یا روشنفکرانه"). هنگامی که مشغول اندیشه با کیفیت بالا هستید ، ذهن باید همزمان هم تولید کند و هم محصولاتی را که تولید می کند داوری کند. خلاصه اینکه ، تفکر سالم هم به تخیل و هم به معیارهای فکری نیاز دارد. در طول این کتاب راهنما ، نویسندگان پل و الدر درباره این ایده اساسی توضیح می دهند که نظم و انضباط روشنفکرانه همراه با اصالت و بهره وری است . و همچنین این قطب های تصور شده (تفکر انتقادی و خلاق) جنبه های جدانشدنی تعالی اندیشه را هستند. وقتی ما به این می اندیشیم که آیا ما با دنیوی ترین و مادی ترین اعمال روشنفکرانه سر و کار داریم یا تخیلی ترین هنرمند یا متفکر ، در واقع خلاقیت و انتقاد در هم تنیده شده اند. این طبیعت ذهن است که افکار را خلق کند. اگرچه کیفیت این خلق از فرد به فردی دیگر متفاوت است و همانطور که خود افکار ار فردی به فرد دیگر متفاوت است. دستیابی به کیفیت نیاز به معیارهای کیفیت دارد - و از این رو نیاز به انتقاد حس می شود. پل و الدر در کتاب ماهیت و کارکردهای تفکر نقادانه و خلاقانه استدلال می کنند که اگر مردم اندیشه ی انتقادی و خلاق را به طور واقعی و عمیق درک کنند ، باید این دو پدیده را یکپارچه و واحد بدانند. بنابراین این راهنما ارتباط بین تفکر انتقادی و خلاق را از منظر مفهومی معرفی و تشریح می کند.