کتاب گفتگوهایی پیرامون اقتباس ادبی در سینمای ایران A conversation about literary adaptation in Iranian cinema

گفت‌وگو همواره یکی از بهترین روش‌های ورود به درون ماجراهایی‌ست که چه از حیث تاریخی و چه از منظر فنی و نظری، ابهامات و چاله‌های بسیاری دارند. هر پژوهشی مبتنی بر ثبت و ضبط وقایع که انگاره‌ای تحلیلی داشته باشد، نیازمند گفت‌وگوگر و گفت‌وگوشونده‌ی آگاه و مطلعی‌ست که حقیقت‌ها از جمله‌های میانشان هویدا شوند. کتاب «گفت‌وگوهایی پیرامون اقتباس ادبی در سینمای ایران» مجموعه‌ گفت‌وگوهای هدفمندی‌ست که «پرویز جاهد» در میانه‌‎ی دهه‌ی 80 با جمعی از سینماگران، نویسندگان و منتقدان سینمای ایران، از مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، بهمن فرمان‌آرا و ... گرفته تا محمود دولت‌آبادی، حسین مرتضائیان آبکنار، آیدین آغداشلو و ... انجام داده و در همه‌ی گفت‌وگوها محوریت را بر موضوع اقتباس ادبی در سینمای ایران گذاشته است. گفت‌وگوهای کتاب با وجود روایت‌های شخصی گفت‌وگوشونده‌ها، به خاصه سینماگرانی که اقتباس انجام داده و نویسندگانی که از آثارشان اقتباس شده، به‌واسطه‌ی ورود به موقع گفت‌‌وگوکننده به بحث و مطرح کردن پرسش‌هایی چالش‌برانگیز، به‌خوبی حقایقی را نه فقط درباره‌ی موضوع بحث بلکه درباره‌ی بسیاری از مسائل دیگر پیرامون ادبیات و سینمای ایران و در منظری کلی‌تر حوزه‌ی فرهنگ ما، روشن کرده است. حرف‌های داریوش مهرجویی درباره‌ی همکاری با غلامحسین ساعدی و مدعایش بر اینکه کسی جز خودش و بهمن فرمان‌آرا را نمی‌شناسد که به ادبیات معاصر ایران احاطه داشته باشد، یا ماجرای پرتنش اقتباس کیمیایی از داستان «آوسنه‌ی بابا سبحان» دولت‌آبادی در فیلم «خاک» و البته رویکرد دقیق و قابل تأمل مرتضائیان آبکنار در مقام نویسنده‌ای مسلط بر ادبیات و سینما و ... همگی هم به شناخت بهتر ما از وضعیت منجر می‌شوند و هم کمک می‌کنند تا به تحلیل بهتری از ماجرای اقتباس در سینمای ایران دست یابیم.