انقلاب اسلامی ایران مبارزهی یک گروه یا طبقه علیه گروه و طبقهی دیگر نبود بلکه فریاد اعتراض ملتی بزرگ بود علیه ظلم، بیعدالتی، وابستگی و بیدینی حکومت پهلوی که از عمق دل و جان میلیونها ایرانی برآمد و رژیم ستمگر پهلوی را سرنگون ساخت. در این انقلاب تمام اقشار اجتماعی اعم از طلبه، دانشجو، کشاورز و کاسب و ... به میدان آمدند و رو در روی رژیم جنگیدند. اما مشخصهی دیگر انقلاب اسلامی این بود که محدود و منحصر به منطقه و شهر خاصی نبود بلکه در دورافتادهترین نقاط این مرز و بوم شعارها، آرمانها و خواستههای مردم هماهنگ و یکسان بود و جملگی در پی تحقق حکومتی اسلامی با رهبری مردی از تبار صالحان امام خمینی (ره) بودند. همین همدلی و یکرنگی باعث شد که مردم بیسلاح با اتکا به خداوند بر نظامیان و دهها هزار مستشار غربی پیروز شوند. عظمت و گستردگی حوزهی جغرافیای انقلاب اسلامی ایران ضرورت بررسی موردی و منطقهای وقایع و جریانهای موثر در پیروزی انقلاب در شهرها و استانهای مختلف را میطلبد. شهر مقدس مشهد به برکت وجود مرقد امام هشتم علیبن موسیالرضا (ع) در تمامی عرصهها و جنبشهای معاصر ایران شرکت داشته و گامهای مهمی نیز برداشته است. علاوه بر آن حوزهی علمیهی کهنسال شهر محل پرورش علما و روحانیون بزرگی بوده است که در شکلگیری و گسترش انقلاب اسلامی در سراسر ایران نقش ارزندهای داشتهاند. وجود دو بیت آیات میلانی و سیدحسن طباطبایی قمی در مشهد و انجمنهای سیاسی و مذهبی متعدد از جمله کانون نشر حقایق اسلامی، انجمن پیروان قرآن، انجمن اسلامی دانشجویان دانشآموزان و فعالیت بیوقفه و موثر شخصیتهای بزرگ از جمله حضرت آیتالله خامنهای در باروری نهال انقلاب در مشهد و سایر شهرهای ایران بسیار مهم و سرنوشتساز بوده است. اثر پیشرو با بررسی زمینهها و حوادث منتهی به قیام پانزده خرداد 1342 و شرح نحوهی شکلگیری قیام و پیامدهای آن حوادث را تا پیروزی انقلاب اسلامی پیگیری میکند. مولفان کوشیدهاند با استفاده از اسناد و مصاحبههای متعدد نقش اشخاص، کانونها و انجمنهای مذهبی فعال مشهد را در پیروزی انقلاب اسلامی تبیین نمایند.