کتاب «تاریخ تحلیلی داستان نویسی افغانستان - جلد اول» نوشته ی «محمدحسین محمدی» است. نویسنده در این اثر به مطالعه و بررسی تاریخ داستان نویسی افغانستان با توجه به تحولات اجتماعی، سیاسی و علمی جامعه این کشور و تاثیر آن بر سیر داستان نویسی پرداخته است. او این تاریخ را به شش دوره تقسیم کرده است. دوره اول: (1298 تا 1308 خورشیدی): آغازین جوشش ها؛ دوره دوم: (1308 تا 1328): سیاه مشق ها؛ دوره سوم: (1328 تا 1342): جست وجو و کاوش؛ دوره چهارم: (1342 تا 1357): رئالیسم یا رشد و شکوفایی؛ دوره پنجم: (1357 تا 1371): داستان های سرخ یا رئالیسم سوسیالیستی و دوره ششم: (1371 تا 1384): داستان نویسی در مهاجرت. داستان نویسی مهاجران در پاکستان و دیگر کشورها و داستان نویسی مهاجران در ایران موضوعاتی است که در دوره ششم مورد مطالعه قرار گرفته است. در جلد اول دوره اول تا چهارم مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این کتاب اطلاعات خوبی درباره ی پیش زمینه های ادبیات داستان معاصر افغانستان، پیشینه صنعت چاپ و نشر، مطبوعات، ترجمه و جنبش مشروطیت و روشنفکری در افغانستان که بر سیر داستان نویسی افغانستان تاثیر به سزایی داشته، ارائه شده است. کتاب حاضر را نشر «چشمه» منتشر کرده است.